New era. New plan: nieuw onderzoeksrapport naar verschuiving belastingstelsel
Zoals in ons verkiezingsprogramma is omschreven heeft de manier de waarop wij momenteel belasting heffen grote gevolgen voor de relatieve prijzen van vuil en schoon gedrag. Doordat arbeid relatief duur wordt gemaakt en grondstoffen en vervuiling niet of nauwelijks worden belast, ontstaat er een prikkel die bedrijven ertoe aanspoort te streven naar een minimaal benodigde inzet van (dure) arbeid in plaats van kritisch te kijken naar het grondstoffenverbruik en milieu-impact van hun activiteiten. Indien dit omgekeerd zou zijn zou dit een duurzame/circulaire economie te goede komen: het wordt eerder lonend om te investeren in arbeidsintensieve vormen van hergebruik dan nieuwe grondstoffen en energie aan te wenden voor nieuwe productie.
New era. New Plan.
Dit verschuiven van belasting op arbeid naar belasting op grondstoffenverbruik is een solide strategie en noodzakelijk om de transitie naar een circulaire economie te versnellen. Dit was een van de hoofdconclusies van het rapport ‘New era. New plan’ wat op donderdag 15 december door de denktank Ex’tax, in samenwerking met diverse onderzoeksinstituten en accountancybureaus, werd gepubliceerd. Aan het ‘vervuiler betaalt’ principe wordt hiermee meer recht gedaan: enerzijds wordt het gebruik van water, energie, fossiele brandstoffen en de milieu-impact van diverse activiteiten zwaarder belast terwijl anderzijds de inkomstenbelasting, sociale premies, loonbelasting en de BTW op onderhoud en reparaties van producten worden verlaagd.
Een doorrekening van de effecten van deze maatregelen indiceert voor 2020 in de EU een lastenverlaging van 5,6 tot 20 procent voor zowel werkgevers als werknemers en een stijging van de werkgelegenheid met 2,9 procent, ofwel 6,6 miljoen mensen. Daarnaast wordt een daling voorspeld van de uitstoot van broeikasgassen met 1,038 miljoen ton, het waterverbruik met 219 miljard kubieke meter en een reductie in het gebruik van fossiele brandstoffen met 194 miljoen ton.
Scenario’s
Het rapport biedt handvatten en scenario’s voor zowel overheden als bedrijven om deze belastingverschuiving mogelijk te maken. Tevens worden de gevolgen zichtbaar op de ontwikkeling van meer arbeidsintensieve verdienmodellen en activiteiten die een circulaire economie met zich mee brengt. Het gaat hier bv. om hoogwaardige vormen van hergebruik door refurbishing en remanufacturing, onderhoud en reparatie, nieuwe vormen van dienstverlening in plaats van verkoop van producten, recycling maar ook productontwikkeling en R&D.
Ex’tax ziet momenteel een aantal ontwikkelingen die een implementatie ten goede komen. Er is steeds meer kennis over externe kosten van economische activiteiten en deze belastingverschuiving levert tevens een substantiële bijdrage aan de klimaatdoelstellingen. Bovendien is er een duidelijke trend waarneembaar waarin het bedrijfsleven zich steeds bewuster wordt van de klimaatimpact van hun activiteiten. Verduurzaming van hun bedrijfsvoering wordt steeds meer gezien als een weg naar toekomstige groei.
Natuurlijk zijn hier al langer aanwijzingen voor en is het ook een van de uitgangspunten in ons verkiezingsprogramma, maar het is zeer waardevol als dit wederom wordt aangetoond middels een grondig onderzoek.
Al met al is deze publicatie voor iedereen een echte aanrader.
Voor meer informatie: zie http://www.neweranewplan.com/
Remko Zuidema 
Frank Nouws