Steun ons en help Nederland vooruit
Sturen op Brede Welvaart brengt ons wat echt belangrijk is, binnen ecologische en sociale grenzen. Wij zetten ons in voor een brede welvaart, binnen de ecologische grenzen van onze planeet, en met een sociaal fundament voor iedereen. Het streven naar welvaart wordt – zeker in het publieke debat – veelal gedomineerd door economische groei zoals dat gemeten wordt in termen van binnenlands product (BBP). De nadruk op BBP is niet verwonderlijk. Het is een eenvoudige maat en geeft een goede beschrijving van de productie van goederen en diensten. Het meet echter lang niet alle aspecten van welvaart in de breedste zin des woords, en houdt geen rekening met de ecologische grenzen van onze aarde en sociale basisvoorwaarden voor een waardevol leven. Welvaart staat niet gelijk aan economische groei, maar economische groei is een van de onderdelen van welvaart.
We brengen onze activiteiten binnen de ecologische grenzen van onze planeet, in een samenleving waarin iedereen mee kan doen, juist door écht te sturen op het optimaliseren van die brede welvaart. Op een volhoudbare manier. Voor iedereen. En in meer dan alleen economische zin.
Met een visie op brede welvaart zijn er voorbeelden te over waar sturen op BBP tekort schiet: in het BBP is geen ruimte voor de waardering (en uitputting) van voorraden, geen aandacht voor de waarde van de deeleconomie of vrijwilligerswerk, geen aandacht voor de toekomstige waarde van kwaliteitsonderwijs, geen aandacht voor gezondheid en kwaliteit van leven en geen belang voor een gezonde leefomgeving met schone lucht en schoon water. Door die aspecten te waarderen, naast economische groei, ontstaat een breder welvaartsbegrip en een hogere kwaliteit van leven.
De Tweede Kamer heeft enkele jaren geleden de Monitor Brede Welvaart in het leven geroepen om de brede welvaart van Nederland inzichtelijk te maken. Met deze Monitor wordt jaarlijks teruggekeken op de resultaten van beleid. De conclusies: het gaat goed met Nederland in termen van economische productiviteit, maar dit gaat ten koste van de kwaliteit van onze natuur, lucht, water en bodem. Daarmee gaat onze economische welvaart nu, ten koste van onze toekomstige welvaart, en ten koste van welvaart elders in de wereld. De werkgroep ziet Brede Welvaart binnen ecologische grenzen en sociale randvoorwaarden daarom vooral als instrument om nieuw beleid mee te sturen, en niet uitsluitend als verantwoording achteraf.
De overheid heeft een belangrijke rol (als marktmeester) in het economisch handelen van (vrije) markten: schade aan (onderdelen van) die Brede Welvaart dient evenredig te zijn beprijsd, zodat er een gelijk speelveld ontstaat tussen (nu vaak duurdere) schone en (vaak nu goedkopere) vuile producten, tussen (nu vaak duurdere) sociale oplossingen en (nu vaak goedkopere) a-sociale oplossingen. De prijs van die schade wordt nu immers afgewenteld op de samenleving, waarmee de overheid (en de belastingbetaler) uiteindelijk weer betalen voor natuurherstel, bodem- en luchtzuivering, klimaatadaptatie en gezondheidszorg. Daarom blijft de werkgroep werken aan vergroening van belastingen, accijnzen of andere heffingen, zodat deze schade wordt doorberekend aan de veroorzakers: de vervuiler betaalt.
In het internationale speelveld lukt het lang niet altijd om de schade van economische activiteiten (volledig) via belastingmaatregelen door te voeren. We willen immers ook niet dat hetzelfde bedrijf, dezelfde vuile productie dan (net) over de grens gaat brengen. In die gevallen, waar het gelijke speelveld voor bedrijven dus nog niet gerealiseerd kan worden, springt de overheid bij. Subsidies en stimulering van innovaties brengt dat gelijke speelveld dan alvast dichterbij – totdat internationale samenwerking de beoogde belastingverschuiving mogelijk heeft gemaakt.
Wij zetten ons in voor een eerlijk belastingsysteem, waarin de vervuiler betaalt, grondstofverbruik wordt belast en investeren in arbeid aantrekkelijker wordt ten opzichte van investeren in kapitaalgoederen en grondstoffen. De manier waarop wij belasting heffen, heeft grote gevolgen voor de relatieve prijzen van vuil en schoon gedrag. Nog te vaak bevorderen belastingregels het gedrag dat we juist niet willen. De afgelopen jaren heeft D66 gezorgd voor fiscale vergroening, bijvoorbeeld door belastingvrijstellingen op vervuilende zaken als rode diesel te schrappen en schone activiteiten minder te belasten, zoals lagere energiebelasting op elektrische auto’s.
Maatregelen die een aantal jaren geleden onmogelijk leken heeft D66 nu in het regeerakkoord en het klimaatakkoord weten te krijgen. De werkgroep wil deze lijn voortzetten. Binnen de te heffen belastingen willen wij werk en schone activiteiten bevorderen en vervuiling zwaarder belasten. Om toe te werken naar een brede welvaart, zal ook de financiële waardering van producten en diensten moeten veranderen. In die waardering zit niet alleen de ‘harde’ financiële eigendomswaarde, maar ook de ‘zachte’ maatschappelijke waarde in termen van Brede Welvaart: hier & nu, later en elders.
Wij zetten daarin in op de volgende acties:
De werkgroep wil werken aan voorstellen tot schone wet- en regelgeving die afdwingt waar het kan, en stimuleert waar het nodig is. De werkgroep wil dat vervuilers betalen, dat schoon en gezonder loont, dat de overheid barrières wegneemt voor nieuwe schone oplossingen en voordelen voor oude vieze oplossingen afbouwt. In lijn met de bovenstaande visie en beleidsontwikkeling op Brede Welvaart betekent dit uiteraard ook dat vervuilende activiteiten verboden (kunnen) worden wanneer er voldoende alternatieven zijn, dat belemmerende regels voor innovatieve (schone) activiteiten sneller worden aangepast met voortschrijdend inzicht en dat nieuwe regelgeving robuust geformuleerd wordt op resultaat – en niet op gedetailleerde (productie) processen die door innovatie (kunnen) worden ingehaald.
De werkgroep bestudeert de economische aspecten van Duurzame Ontwikkeling en rapporteert daarover gevraagd en ongevraagd aan de thema-afdelingen Duurzaam en Economie alsmede aan relevante D66 politici om hen in staat te stellen onderbouwde (rationele) beslissingen te nemen. Denk daarbij aan thema’s zoals klimaatverandering, energietransformatie, circulaire economie, CO₂-markt etc.
De werkgroep bestaat uit betrokken D66’ers die op basis van feiten en economisch perspectief, concrete voorstellen doen om de Nederlandse economie meer duurzaam te maken. Voor kennismaking, mail de werkgroepsecretaris Petra van Bommel of met de werkgroepvoorzitter Guido Israels, en meld je aan voor de werkgroep: ga in MijnD66.nl naar Mijn Profiel -> Mijn Lidmaatschap; dan zie je aan de rechterkant bij “Mijn Groepen” de afdelingen e.d. waar je nu lid van bent, en daaronder bij “Aanvullende groepen” kun je je aanmelden voor de thema-afdeling Duurzaam en de werkgroep Duurzame Economie.